Herfstkleuren - Coloros de otoño

De Meern, Forêt-de-Tessé, Morlaàs, Jaca, Zaragoza, 16 oktober - 23 oktober 2025

De schuur is geschilderd, de trap gerenoveerd, de camper gecoat en verbeterd en tot slot hebben

we de coniferenhaag groen geverfd. Nee, dat is geen tikfout. De coniferen hebben achter twee schuren gestaan en kwamen daar kaal achteruit.  De tuinman schudde zijn hoofd, toen we

vroegen of íe weer groen zou worden. Dit type kan niet tegen zware snoei of jaren zonder daglicht. Na een half jaar waren de kale plekken inderdaad nog steeds dood. De buren schudden hun hoofd toen we vroegen of ze de haag wilden vervangen door iets anders. Bij hun was die nog altijd groen. Ergens heb ik gelezen dat ze dode buxus

bollen groen schilderen als de buxusmot langs geweest is. Zou dat ook bij onze coniferen kunnen? De tuinman knikt dit keer ja; wel watergedragen verf kiezen. Een verfspuit geleend, overall aan, afdekplastic bij de buren gehangen en een oud laken op de grond gelegd. Na een half uur is de heg weer groen. De voorbereiding en het schoonmaken van de verfspuit, zijn beduidend meer werk. Als we daar mee klaar zijn, begint het te miezeren. Gelukkig spoelt de verf er niet vanaf. Ik ben wel benieuwd hoelang het groen blijft.

Voorlopig zullen wij de heg niet zien, wij gaan weer op reis. Met de regen van de afgelopen dagen, groeit het verlangen om weg te gaan. Eerst maar richting Frankrijk. Wie weet is het daar nog lekker weer. Het valt nog niet mee om Nederland uit te komen. Door een ongeluk net over de grens kruipen we heel langzaam België in. Toch redden we het vandaag om te overnachten op de hoogte van Parijs. Een oude gemeentecamping is een camperplek geworden met uitzicht op koeltorens van een kerncentrale. Niet echt een visitekaartje om te blijven. De ijzige nacht en ochtendmist geven nog meer reden om door te rijden. Nou doorrijden -  de mist hangt als een deken over de weg en de weilanden. Mijn ogen proberen door de mist de weg en tegenliggers te spotten. Eenmaal achter een tankwagen, kunnen mijn ogen ontspannen. Inhalen kan toch niet.

Eind van de ochtend lost de zon de mist op. Toch rijden we door tot een uur of vijf zodat we in een

zuidelijker -  zonniger gebied komen. Het wordt een kleine camping. We mogen zelf een plekje uitzoeken. Gelegen in Forêt-de-Tessé, een gehucht met 10 andere huizen/boerderijen. Fietsend naar de supermarkt, 10 km verderop, komen we door zeker nog 4 andere gehuchten waar buitenlanders (veel Engelsen) oude huizen hebben opgeknapt.

De supermarkt hangt vol met roze strikken (pink ribbon). Gisteren viel ons ook al op, dat ieder dorp roze strikken had op rotondes, aan bruggen en lantaarnpalen. In deze supermarkt is iedere paal, werknemersjasje en zelfs de betaaldisplay voorzien van een roze lintje. In Nederland is het me niet opgevallen terwijl de hele

maand oktober in het teken staat van borstkanker. Hier verlichten ze de heel maand de Eifeltoren roze en heeft iedere stad wel een programma om bewustzijn te creëren en geld in te zamelen. Zou borstkanker hier meer voorkomen of sterven er meer vrouwen aan? Borstkanker blijkt voor vrouwen de meest voorkomende vorm van kanker te zijn in Frankrijk[1]  en in Nederland komt dat op de tweede plaats. Als ik in de cijfers duik, ontdek ik de kans op overlijden aan borstkanker in Frankrijk ongeveer 25% hoger is dan in Nederland  (3000 vrouwen overlijden bij een bevolking van 8.760.000 vrouwen in NL[2]  en 14.750 doden in Frankrijk[3]  waar 34.600.000 vrouwen leven). Dan begrijp ik wel dat pink ribbon hier veel zichtbaarder is.

We hebben vanuit Nederland een kilo ongepelde walnoten meegenomen. Die hebben we in het park geraapt, schoongemaakt en laten drogen. Ze smaken goed, beter als de gepelde van de supermarkt. Op de camping staan ook vijf walnootbomen en nadat het hard gewaaid heeft, raapt Wil René de noten. De campingbaas heeft nog zo’n 180 kilo liggen: dus neem aub een zak mee. Dus liggen er nu twee kilo schoongemaakte noten te drogen in een netje in de camper. Nog minstens twee weken drogen en dan kunnen we die ook kraken. In de supermarkt zien we dat een kilo ongedroogde, ongepelde walnoten 5 euro per kilo kosten. Mijn broer vraagt meteen of ze de zijne niet willen importeren. Hij heeft nog zo’n 100 kilo in de schuur liggen.  

Terwijl we de walnoten schoonmaken wordt de camper belaagd door lieveheersbeestjes. Rode, zwarte, gele gespikkelde kruipen op de camper en vinden hun weg langs de horren naar de binnenkant. ’s Avonds vang ik er meer dan 40 die ik naar buiten gooi. Ze zijn op zoek naar een overwinteringsplek. En uit ervaring weet ik dat de camper daar heel geschikt voor is. Toch weet ik, dat Wil René de camper liever niet deelt met insecten.  

Na drie dagen rijden we in de stromende regen verder naar het Zuiden. Het waait stevig en in de loop van de dag wisselen de buien af met wat zon. We overnachten in de buurt van Pau en steken de volgende dag de Pyreneeën over. Nou we rijden er niet over, maar uiteindelijk met een 8 kilometer lange tunnel passeren we de hoogste toppen. Voordat we dat doen, rijden we door het dal van de Aspe die begint bij het stadje Oloron Sante Marie. Ik heb de gewoonte om onderweg met Google maps te kijken wat ik zo links en rechts zie. Mijn oog valt op Lindt. Er staat in het

stadje een chocoladefabriek van Lindt. Nou ben ik dit jaar de gember/citroen chocolade vergeten te kopen bij de AH. In deze fabriekswinkel moeten ze toch gemberchocola hebben? Dus ik dirigeer Wil René de weg in naar de fabriek. In de shop waan je je in luilekkerland. Zoveel goede chocola. En na wat speurwerk, vind ik de reep pure chocola met gember/citroen. Ik hou me in met 3 repen. En tot mijn verbazing pakt Wil René helemaal geen chocola. Tja als hij nou nog witte chocola met koffie had gezien – die van de Aldi is zijn favoriet – dan wel….

Na dit korte oponthoud rijden we het dal in, waar de bergen prachtige herfstkleuren hebben met rotsen in de achtergrond. Het is super rustig op de weg. We kunnen zo al rijdend, rustig rondkijken.

Eindbestemming van vandaag is Jaca – de poort van de Pyreneeën, volgens het toeristenbureau.

Aan de rand van het oude centrum ligt een camperplek met zo’n 20 plekken. Wees er vroeg bij staat er in de reviews. Nou we zijn er om 2 uur om te ontdekken dat al die plekken bezet zijn. Er naast ligt een parkeerterrein voor bussen die bijna leeg is. Met enige twijfel parkeren we onze camper daar. In de reviews lezen we ook dat de politie vaak komt surveilleren… We besluiten om de stad te bekijken, en als er geen plek vrij komt, rijden we verder.  Dan ziet Wil René een stel uit het centrum naar een camper lopen en vraagt of ze nog blijven. Dat is niet het geval. We krijgen hun plekje. We kunnen met

een gerust hart het stadje in en vanavond hier slapen. Nu eerst een terras opzoeken en genieten van de zon. Want deze camperplek (en de meeste andere) heeft als grootste nadeel dat het een parkeerplaats is en je geen stoel buiten kunt/mag zetten. Het alternatief is een bankje in het park/speeltuin naast de camperplek. (in de rode cirkel staat onze camper)

Om half zeven gaan we een simkaart regelen, want onze provider Odido, die we sinds onze verhuizing hebben, heeft ons al waarschuwingsmailtjes en SMS-en gestuurd. We hebben in de EU meer data gebruikt dan in NL en als we dat niet aanpassen, gaan ze 1,5 euro per Gb die we in EU gebruiken berekenen!  We zijn allebei verbaasd, want bij de vorige provider nooit last van gehad. We hebben vergelijkbaar abonnementen afgesloten met totaal 60 Gb, omdat we wisten dat we op reis niet altijd wifi hebben. Uiteraard hebben we Odido gebeld na de waarschuwingsmailtjes en sms-en: ze strijden tegen misbruik. Dat mensen in NL goedkoop een abonnement regelen, en dan in het buitenland gaan wonen. De oplossing die ze geven is:  in Nederland meer data gebruiken.  Nou dat valt niet mee. Ik heb films gestreamd die ik niet keek, wifi uitgezet en hotspot aan, programma’s gedownload, weggegooid en opnieuw gedownload. Bizar, het voelt zo tegenstrijdig. En dan nog zal het niets oplossen, want de eerste maanden in NL hebben we via de wifi weinig data gebruikt. En nu we zijn maar 2 maanden in Nederland geweest. Dus een Spaans simkaartje in mijn telefoon. En dat is goedkoper dan gedacht. Bij de Orange-winkel koop ik een prepaid databundel van 60 Gb per maand (kleiner kan niet). Verplicht 3 maanden afnemen omdat we geen woonadres in Spanje hebben. Kost 30 euro daarna kan ik opwaarderen per 10 euro (60 Gb) en die kan ik ook in EU gebruiken! Dus nu heb ik een Spaans en Nederlands telefoonnummer. Kan ik het Nederlands abonnement aanpassen.

Zaragoza is de volgende stop. “Twee uur rijden, zal ik beginnen?” vraag ik aan Wil René. “Nou jij kijkt het liefst naar buiten in de bergen, dus laat mij maar.” Dat klopt. Ik kijk naar de grilligheid, de afwisseling, de donkere wolken die de bergtoppen verhullen, de herfstkleuren, de

wegwerkzaamheden…. Ze leggen een 2 baansnelweg aan naast de huidige weg waarmee het uitzicht meteen een stuk minder is. Sommige stukken zijn al klaar en zoeven we over nieuw asfalt. De ruimte voor aanleg is smal dus zijn de twee richtingen gesplitst. Richting Hueca gaan we de hoogte in. We krijgen een prachtig uitzicht, onderin zien we de snelweg richting Jaca liggen. Die ligt ook onder ons als we een tunnel in gaan, terwijl boven ons de oude weg de berg in verdwijnt. Als we de bergen uitrijden, blijven de wolken achter.  De zon straalt over de vlakte waar landbouw het landschap bepaalt.

In Zaragoza ligt naast het voetbalcomplex een camperplek. Dit keer een nog grotere

parkeerplaats. Op de foto is maar een deel te zien. Achterin, om de hoek, staan er ook nog een aantal. Hoewel we aan de rand van de vierde stad van Spanje staan (ruim 680.000 inwoners), fietsen we in 20 minuten naar het centrum.

Aan de overkant in van de Ebro zien we de indrukwekkende kathedraal El Pilar liggen. Het plan is om die met de drone te filmen maar de

windvlagen blijken veel te krachtig. De drone blijft in de fietstas vandaag.

Iets verderop ligt La Seo, een kathedraal waarvan een buitenmuur Mudejar architectuur heeft. Een unieke mix van moslim en christelijke bouwstijlen uit de middeleeuwen. Ik vind die bakstenenstijl erg mooi. De gotische spitsboog gecombineerd met arabesken met blauw tegels.

Zoals onze gewoonte is, fietsen we kriskras door het centrum. Wel aardig, maar niet van het kaliber Madrid of Sevilla. Helaas wordt het Goya museum gerestaureerd en hoewel er genoeg andere musea zijn, is er geen één waar we zin in hebben. Bovendien zijn ze allemaal, inclusief de kathedralen, de hele middag gesloten. Die gewoonte van een siësta snap ik in de zomer maar in de herfst… Wij gaan maar boodschappen doen bij de supermarkt (die geen siësta houdt) en ik schrijf weer een stukje.

Als het tegen vijven is, fietsen we weer naar de stad en bekijken het Origami museum. Er blijkt in deze stad al decennia enthousiaste vouwers te wonen. Indrukwekkend hoe ze met 1 vel papier,

zonder lijm of schaar de meest bijzondere dingen vouwen. Het museum blijkt ook een school te zijn waar je het vouwkunst kunt leren. Mij niet gezien, daar heb ik het geduld niet voor. Zelfs een lelijke dikke kat vraagt meer dan 100 vouwen, aldus de uitleg op de muur. Er zijn dus mensen die uitvogelen hoe je een figuur of dier vouwt. Pet af. Bij binnenkomst hebben we een kleine origami gekregen. Een gevouwen mond die open en dicht kan, en doordat het vel rode vlakken heeft, zijn de lippen rood. Wel grappig als je dat kunt maken.  

Voetnoten

[1] Frankrijk: Breast cancer is the most common cancer in women - it accounts for 33% of new cancer cases every year. It affects more than 60,000 women a year in France https://institut-curie.org/breast-cancer

[2] Borstkanker is de tweede meest voorkomende kankersoort in Nederland. 15.572 diagnoses in 2024. 3000 vrouwen sterven er jaarlijks aan.  https://www.kwf.nl/pink-ribbon/borstkanker/cijfers-feiten-over-borstkanker

[3] 14,739 death CANCER IN 2022. https://tbct.eu/wp-content/uploads/2024/10/TBCT-infographic-France.pdf